Khái niệm cạnh tranh
Cạnh tranh là cụm từ gọi tắt của cạnh tranh kinh tế. Đây là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể kinh tế trong sản xuất và kinh doanh hàng hóa nhằm dành những điều kiện thuận lợi để thu được nhiều lợi nhuận.
Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh
Sự tồn tại nhiều chủ sở hữu độc lập
Trong một nền kinh tế tự do, có nhiều đơn vị kinh tế độc lập, tự do sản xuất và kinh doanh. Sự đa dạng này tạo ra môi trường cạnh tranh, khi mỗi chủ thể cố gắng thúc đẩy sản phẩm và dịch vụ của họ để thu hút khách hàng.
Điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau
Các người sản xuất và kinh doanh thường có điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau. Điều này thúc đẩy họ cạnh tranh để đảm bảo rằng họ có cơ hội thu được nhiều hơn từ thị trường.
Cạnh tranh ra đời cùng quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa
Cạnh tranh không chỉ xuất hiện sau khi sản phẩm hoặc dịch vụ đã được tạo ra, mà nó còn tồn tại trong quá trình sản xuất và phân phối. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải liên tục cải tiến để đảm bảo họ không bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua cạnh tranh.
Mục đích của cạnh tranh và các loại cạnh tranh
Mục đích của cạnh tranh
Mục đích cuối cùng của cạnh tranh là giành lợi nhuận về mình nhiều hơn người khác. Tuy nhiên, cụ thể, cạnh tranh có thể thể hiện qua các biểu hiện sau:
Biểu hiện của cạnh tranh
Giành nguồn nguyên liệu và các nguồn lực sản xuất khác.
Giành ưu thế về khoa học và công nghệ.
Giành thị trường, nơi đầu tư, các hợp đồng, các mặt đơn hàng.
Giành ưu thế về chất lượng và giá cả hàng hóa, kể cả lắp đặt, bảo hành, sửa chữa, phương thức thanh toán,…
Vai trò của cạnh tranh
Cạnh tranh có vai trò đặc biệt không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với người tiêu dùng và nền kinh tế.
Đối với doanh nghiệp
Cạnh tranh quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Khả năng cạnh tranh tác động đến kết quả tiêu thụ, và kết quả tiêu thụ sản phẩm là yếu tố quyết định việc doanh nghiệp có nên sản xuất nữa hay không. Cạnh tranh là động lực cho sự phát triển của doanh nghiệp, thúc đẩy tìm ra những biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Cạnh tranh quyết định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường thông qua thị phần so với đối thủ cạnh tranh.
Đối với người tiêu dùng
Nhờ có cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, người tiêu dùng có cơ hội nhận được những sản phẩm ngày càng phong phú và đa dạng với chất lượng và giá thành phù hợp với khả năng của họ.
Đối với nền kinh tế
Cạnh tranh là động lực phát triển của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Cạnh tranh là biểu hiện quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất, thúc đẩy sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Cạnh tranh là điều kiện giáo dục tính năng động của nhà doanh nghiệp bên cạnh đó góp phần gợi mở nhu cầu mới của xã hội thông qua sự xuất hiện của các sản phẩm mới. Điều này chứng tỏ chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, cạnh tranh cũng dẫn tới sự phân hoá giàu nghèo có thể dẫn tới xu hướng độc quyền trong kinh doanh.
>>>Xem thêm Tìm hiểu về đối thủ cạnh tranh của Vinamilk qua bài viết của AAC GROUP
Tính hai mặt của cạnh tranh
Mặt tích cực của cạnh tranh
Cạnh tranh có những mặt tích cực như sau:
Kích thích lực lượng sản xuất, khoa học – kĩ thuật phát triển và năng suất lao động xã hội tăng lên.
Khai thác tối đa mọi nguồn lực của đất nước.
Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, góp phần chủ động hội nhập quốc tế.
Cạnh tranh theo đúng pháp luật và gắn liền với các mặt tích cực này là cạnh tranh lành mạnh, đóng góp tích cực vào sự phát triển của sản xuất và lưu thông.
Mặt hạn chế của cạnh tranh
Tuy cạnh tranh mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có những mặt hạn chế:
Chạy theo lợi nhuận một cách thiếu ý thức, vi phạm quy luật tự nhiên trong khai thác tài nguyên.
Dùng những thủ đoạn phi pháp, bất lương để giành giật khách hàng và thu lợi nhuận.
Đầu cơ tích trữ gây rối loạn thị trường.
Tuy mặt hạn chế tồn tại, nhà nước thông qua giáo dục, pháp luật và các chính sách kinh tế – xã hội thích hợp có thể điều tiết để đảm bảo cạnh tranh diễn ra trong phạm vi hợp pháp và công bằng.
>>>Xem thêm Tìm hiểu về chào hàng cạnh tranh rút gọn và những điều bạn cần biết qua bài viết của AAC GROUP